Botwinka lub botwina to nazwa zupy, która króluje wiosną. Jest to jednak przede wszystkim nazwa rośliny, z której jest przygotowywana. Są to młode liście, łodygi oraz korzenie buraka ćwikłowego, właśnie botwiną nazywane i często do przygotowania zupy wykorzystywane. Konkretnie całe rośliny zbierane przed dojrzewaniem, kiedy jeszcze nie wytworzyły korzenia spichrzowego, czyli buraka. Ma to miejsce wiosną, bo wtedy to warzywo jest uznawane za najświeższe oraz najsmaczniejsze. Wtedy też zupa z botwiny jest bardzo popularna. I taka też jest nasza propozycja na zupę, którą ze świeżej botwiny można przygotować jedynie raz w roku. To esencjonalna zupa, zwłaszcza z dodatkiem młodych ziemniaków i kapusty, świeżego koperku, śmietanki oraz jajek na twardo.

Zdrowe warzywo

W Polsce sezon na botwinę rozpoczyna się niekiedy już w połowie kwietnia, a szczyt przypada na maj oraz czerwiec. Nie jest więc zbyt długi, dlatego warto z tego skorzystać, żeby przygotować zupę z tego warzywa, które jest również bardzo zdrowe i wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. Młode korzenie buraka ćwikłowego są źródłem witaminy C, K i z grupy B, soli mineralnych, flawonoidów oraz białka i cukrów. Zawierają dużo błonnika pokarmowego, ale też kwasy szczawiowe, winne, cytrynowe i jabłkowe. Młode liście dostarczają więcej mikroelementów oraz białka niż korzenie.

Botwina, czyli młody burak

Choć to ta sama roślina, to botwina i burak nie do końca są tym samym. Burak jest dojrzałą bulwą buraka ćwikłowego, uprawianego przede wszystkim ze względu na te bulwy. Wykorzystywane są do barszczu czerwonego czy spożywane w formie surówki i ćwikły. Pod koniec wiosny tenże burak wypuszcza młode, jędrne liście, które wraz z młodymi korzeniami są nazywane botwiną lub botwinką. Jest delikatniejsza w smaku niż dojrzałe buraki. Liście zrywa się do przygotowania sałatek i surówek, a wraz z łodygami i młodymi buraczkami do chłodnika oraz botwinki.

Warto dodać, że spotyka się opinie, że botwinka to nazwa zupy, a botwina to roślina. A także, że botwina to cała młoda roślina, a botwinka to same liście buraka ćwikłowego. Jest jeszcze i trzecia nazwa, czyli boćwina. I ona nie jest tożsama z botwiną. Jest to bowiem odmiana buraka, którą uprawia się przede wszystkim dla czerwonych łodyg oraz dużych, pomarszczonych liści, a nie korzeni, jak burak ćwikłowy. I burakiem liściowym się też nazywa. W Polsce jest mało popularna i rzadko spotykana.

Jak widać burak burakowi nierówny co do wyglądu, smaku i zastosowania, więc można nadmienić, że najpierw mamy buraka zwyczajnego. Pochodzi z rejonów Morza Kaspijskiego, Czarnego i Śródziemnego. Jest popularną rośliną uprawną w Polsce oraz wielu częściach świata i ma zasadniczo dwie odmiany. Burak korzeniowy, który jest hodowany dla korzenia. W tym ćwikłowy dla jadalnej bulwy, pastewny wykorzystywany w rolnictwie na paszę oraz cukrowy do produkcji cukru, którego łodygi i liście też zjadają zwierzęta gospodarcze. Drugą odmianą jest wspomniana boćwina uprawiana dla liści w odmianie liściastej i dla łodyg w łodygowej. Pierwsze w kuchni traktowane są jak szpinak, a drugie jak szparagi. Przy czym liście wykorzystywane są też podobnie jak botwina.

Ciekawostka: W Polsce 24 listopada obchodzony jest Dzień Buraka.